مارکت پلیس(marketplace) چیست؟

مارکت پلیس یک نوع فروشگاه اینترنتی است ولی هر فروشگاه اینترنتی لزوماً مارکت پلیس نیست. عمولی ترین حالت از فروشگاه اینترنتی همان نوع فروشگاه آنلاین است که وب سایت مالک تعدادی کالاست، آن‌ها را در انبار نگه داری می‌کند و به مشتریان می‌فروشد. اما مارکت پلیس مالک اجناس و خدمات ارائه شده در وب‎سایت خود نیست و فقط امنیت خرید و فروش را برای خریدار و فروشنده تضمین می‎کنند و نسبت به فروشگاه اینترنتی ریسک مالی کمتری خواهد داشت. همچنین راه اندازی مارکت پلیس‎ به سرمایه‎ی کمتری نیاز دارد. چرا که فروشگاه اینترنتی از ابتدا باید اجناس را تهیه کرده و از آن‎ها نگهداری کند، به همین دلیل نیاز به پرداخت هزینه‎ی انبار و رعایت اصول انبارداری دارد. افزون بر این، مارکت پلیس‎ برای گسترش کسب وکار خود می‎بایست تعداد تامین کنندگانش را زیاد کنند، اما فروشگاه اینترنتی نیاز به خرید محصولات بیشتر و در نتیجه نیاز به فضای بیشتری برای نگهداری از آن‎ها دارد و البته در صورت عدم فروش اجناس مجبور به حراج آن‎ها زیر قیمت می‎شود تا فضای انبار را خالی کند و به دلیل اینکه کنترل کار دست تامین کنندگان است، معمولا ارائه‎ی خدمت شامل عرضه و تحویل به موقع و … به شکل بهتری صورت می‌گیرد.

مارکت پلیس‎ها را می‌توان به سه نوع دسته‌بندی کرد:

مدل‌ عمودی

مارکت پلیس‌هایی که با مدل عمودی کار می‌کنند، از طریق منابع مختلف کالاهایی را به فروش می‌رسانند که همه به یک دسته تعلق دارند.

مارکت پلیس افقی

یک مارکت پلیس افقی انواع متفاوتی از محصول را بفروش می‌رساند اما همه‌ی این محصولات در یک ویژگی خاص مشترک هستند. دقیقاً مانند اینکه در سوپر مارکت خرید کنید.

مدل جهانی

مارکت پلیسی که با مدل جهانی کار کند در عمل هر چیزی که فکرش را بکنید به هر کسی می‌فروشد. چند نمونه‌ی خوب از چنین مارکت پلیس، آمازون، علی بابا، دیجی کالا‌، بامیلو می باشند.

مزایای مارکت پلیس برای فروشگاه آنلاین

به طور کلی تمام مزایای استفاده از فروشگاه‌های اینترنتی در مدل مارکت پلیس هم وجود دارد. مارکت پلیس برای هر سه طرف (مصرف کننده، تولید کننده و فروشگاه آنلاین) مزایای فراوانی دارد و برای همین محبوب شده است. جدا از این موارد استفاده از مارکت پلیس‎ها برای دو طرف معامله مزیت‎های زیادی به همراه دارند که در ادامه به آن اشاره خواهیم کرد.

از مهم‎ترین مزایای مارکت پلیس نداشتن نیاز به انبار می‎باشد. در این حالت در هزینه‎‎ها صرف جویی می‎شود و فروشگاه‎ها می‎توانند هزینه‎ی بیشتری صرف مواردی دیگر از قبیل بهینه سازی سایت و بهبود تجربه‎ی کاربری کنند.

در مارکت پلیس بدون داشتن دفتر کار نیز می‎توان درآمد کسب کرد؛ خواه کالایی فروخته شود و یا خدمتی ارائه گردد.

مارکت پلیس‎ها اجناس فروشگاه خود را خریداری نمی‎کنند و به این شکل بدون هیچگونه سرمایه‎ای و فقط با گرفتن پورسانت فروش درآمد کسب می‎کنند.

در صورت عدم فروش کالا، مارکت پلیس‎ها دچار ضرر و زیان نمی‎شوند؛ چرا که خود مالک محصولات نیستند.

مزایای مارکت پلیس برای تأمین‌کنندگان کالا و خدمات

برای فروش اجناس در مارکت پلیس تامین کنندگان لیست محصولات خود را به همراه قیمت و شرایط آنها به وب‎سایت مورد نظر داده و از این طریق اجناس خود را به معرض نمایش قرار می‎دهند؛ بنابراین فروش در این حالت آسان‎تر انجام می‎پذیرد.

در مارکت پلیس، فروش سریع اتفاق می‎افتد و کل مبلغ به صورت نقدی و یکجا دریافت می‎گردد. در مارکت پلیس هزینه‎ی تبلیغات و بازاریابی به عهده‎ی مدیر فروشگاه می‎باشد و تامین کننده هیچ گونه هزینه‎ایی بابت آن نمی‎پردازد.

معمولا مشتریان بیشتری از مارکت پلیس‎ها به علت تنوع در کالاها و خرید با قیمت پایین‎تر بازدید می‎کنند، که این امر موجب فروش بالا و بدست آوردن سود بیشتر برای تامین کننده می‎شود.

تامین کنندگان مارکت پلیس برای ورود به دنیای تجارت الکترونیک و فروش آنلاین نیازی به دانستن دانش کامپیوتری ندارد؛ چرا که تمامی کارهای کامپیوتری به عهده‎ی مدیر مارکت پلیس می‎باشد.

برای فروش کالا در مارکت پلیس، نیاز به اخذ مجوز فروش از صنف مورد نظر، برای تامین کنندگان وجود ندارد.

در فروش اینترنتی محدودیت جغرافیایی معنایی ندارد و از طریق مارکت پلیس تامین کننده‎ها می‎توانند اجناس خود را به سرتاسر کشور بفروشند.

مزایای مارکت پلیس برای خریداران کالا

مانند یک فروشگاه بزرگ، در مارکت پلیس‎ها کالاهای متعددی با تامین‌کننده‌های متفاوت وجود دارد که این امر به مشتری قدرت زیادی برای انتخاب از بین مجموعه‌ی وسیعی از اجناس را می‌دهد.

بدلیل رقابتی که در مارکت پلیس‎ها بین تامین کنندگان وجود دارد، فروشندگان کالا تلاش می‎کنند کیفیت محصولات خود را بالا برند تا فروش خود را حفظ کنند. نتیجه‎ی این کار دریافت محصول با کیفیت‎تر و با قیمت پایین‎تر برای خریداران است.

در مارکت پلیس قابلیتی وجود دارد که کاربران می‎توانند نظرات خود را در رابطه با محصول ابراز دارند و به محصول امتیاز دهند که این امر در خرید از بازار حقیقی امکان پذیر نیست.

در مارکت پلیس بدلیل کاهش تعداد واسطه‎ها به حداقل (خود مارکت پلیس) قیمت تمام شده‎ی محصول کاهش می‎یابد و جنس مستقیما از دست تامین کننده به دست مشتری می‎رسد، بنابراین مشتری بهای کمتری بابت خرید جنس می‎پردازد.

با خرید از مارکت پلیس مشتریان براحتی جنس مورد نظر خود را از منزل، بدون صرف وقت و انرژی خریداری می‎کنند.

معایب فروشگاه مارکت پلیس

اساس کار فروشگاه‌های مارکت پلیس بر یک معادله است: سود کمتر، فروش بیشتر = فروش بیشتر، سود بیشتر. یعنی همان‌طور که می‌دانید در این فروشگاه‌ها کالا‌هایی بیشترین فروش را دارند که قیمت کمتری داشته باشند، پس برای اینکه در نهایت سود قابل توجهی به وب سایت برسد، باید تعداد فروش‌ها بسیار زیاد باشد. از این رو، اهمیت تبلیغات و معرفی محصولات زیاد است و شاید سودی که حاصل می‌شود کمتر از انواع فروشگاه های سنتی و فروشگاه اینترنتی باشد.

در مارکت پلیس تامین کننده‎های متفاوتی وجود دارند و همین امر موجب می‎شود برای توضیح یک کالای مشخص اطلاعات توصیفی با یکدیگر هماهنگی کامل نداشته باشند. به طوریکه یکی دارای اطلاعات جامع و دیگری اطلاعات ناقص‎تری دارد. همچنین ممکن است زمان تحویل کالا، از طرف هر فروشنده متفاوت و بعضا با تاخیر باشد. این امر باعث می‎شود مشتری تجربه بدی از خرید، در یک مارکت پلیس خاص را پیدا کند. بنابراین یکی از وظایف مارکت پلیس ایجاد هماهنگی میان‌ تامین‌کننده‌هاست تا ذهنیت خوب در مشتری ایجاد شود.

یکی از معایب مارکت پلیس‌ها که متوجه مصرف کنندگان می‌شود، زمانی است که باید مشتری منتظر بماند تا کالا به دستش برسد. البته در کشور‌هایی که مارکت پلیس‌ها سالهاست فعالیت دارند، این موضوع جا افتاده و به عنوان تجربه کاربری بد از آن یاد نمی‌شود ولی در کشور ما این مدل کسب و کار نو پا است و برای اینکه مشتری را از دست ندهید باید تمام برنامه‌ها و پلن‌های مناسب را انجام دهید تا کالا در زمان حداقلی به دست مشتری برسد. یکی از مشکلاتی که هر مارکت پلیس باید با آن دست و پنجه نرم کند عدم‌هماهنگی میان تامین‌کننده‌های متفاوت است. با توجه به اینکه کالاها از طرف منابع مختلف به فروش می‌رسند، اطلاعات مربوط به کالاها قابل‌مقایسه نیستند. برخی از کالاها اطلاعات کامل‌تر و برخی اطلاعاتی ناقص دارند. همچنین ممکن است زمان تحویل کالا از طرف هر فروشنده متفاوت باشد. این وقایع می‌توانند تاثیر بدی بر تجربه‌ی خرید مشتری داشته باشند بنابراین یکی از وظایف مارکت پلیس ایجاد هماهنگی میان‌ تامین‌کننده‌ها است تا کاربر بتواند فرآیند خریدی بی‌نقص را تجربه کند.

یکی از چالش‎های صاحبان مارکت پلیس، مانند هر کسب و کاری رقابت است. رقبای یک سایت مارکت پلیس علاوه بر فروشگاه‎های مشابه، وبسایت های ایکامرس نیز می‎باشند. در فروشگاه مارکت پلیس هیچگونه اطلاعات خاصی از مشتریان به تامین کنندگان داده نمی‎شود و آن‎ها سرمایه‎ی مهمی به نام اطلاعات مشتریان را از دست خواهند داد. همچنین تمرکز زیاد بر روی این موضوع می‎تواند به برند اصلی صدمه وارد کند.

در مارکت پلیس‎ها قالب قرارگیری محتوا صرف نظر از نوع محصول به شکلی ثابت می‎باشد، این در حالیست که بعضی از تامین کنندگان برای محصول خود به یک نوع قالب خاص ارائه‎ی محتوا نیاز دارند. در مارکت پلیس‎ها از آنجایی که امکانات ارائه شده برای تمامی تامین کنندگان به یک شکل می‎باشد، ممکن است ارائه‎ی اینگونه خدمات به راحتی صورت نگیرد و این یکی دیگر از معایب مارکت پلیس‎ها می‎باشد.