مارکت پلیس(marketplace) چیست؟
حتماً تا به حال پیش آمده که از طریق اینترنت و به صورت آنلاین محصولی را خریداری کنید. شاید در برخی از سایتها دیده باشید که برای یک محصول چند تأمین کننده همراه با گارانتیهای مختلف، معرفی میشود. این نوع وب سایتها از مدل کسب و کار مارکت پلیس استفاده میکنند. همانطور که متوجه شدید در مارکت پلیس، وب سایتی مصرف کنندگان را به تولیدکنندگان متصل می کند. برای مثال برای محصول x چند تأمین کننده وجود دارند که هر کدام قیمت و خدمات پس از فروش مخصوص خود را به مشتری ارائه میدهند و مشتری میتواند از بین آنها بهترین پیشنهاد را انتخاب کند. بنابراین یک اصل مهم در اداره مارکت پلیس وجود یک وب سایت قدرتمند است. البته این تنها یکی از عناصر مهم در بوجود آوردن و اداره مارکت پلیس است. برای اینکه بتوان ارتباطی بین مصرف کنندگان و تولید کنندگان بوجود آورد باید مدیران هر بخش به بهترین و سریعترین شکل ممکن عمل کنند، باید پنلهای سایت همیشه در دسترس مشتریان و تأمین کنندگان باشد و به طور کلی این شکل از کسب وکار، حالت دینامیک دارد و برای همین سرعت و دقت عمل همواره در سیستم در نظر گرفته میشود.
تفاوتهای مارکت پلیس با مدلهای دیگر فروشگاه اینترنتی
مارکت پلیس یک نوع فروشگاه اینترنتی است ولی هر فروشگاه اینترنتی لزوماً مارکت پلیس نیست. عمولی ترین حالت از فروشگاه اینترنتی همان نوع فروشگاه آنلاین است که وب سایت مالک تعدادی کالاست، آنها را در انبار نگه داری میکند و به مشتریان میفروشد. اما مارکت پلیس مالک اجناس و خدمات ارائه شده در وبسایت خود نیست و فقط امنیت خرید و فروش را برای خریدار و فروشنده تضمین میکنند و نسبت به فروشگاه اینترنتی ریسک مالی کمتری خواهد داشت. همچنین راه اندازی مارکت پلیس به سرمایهی کمتری نیاز دارد. چرا که فروشگاه اینترنتی از ابتدا باید اجناس را تهیه کرده و از آنها نگهداری کند، به همین دلیل نیاز به پرداخت هزینهی انبار و رعایت اصول انبارداری دارد. افزون بر این، مارکت پلیس برای گسترش کسب وکار خود میبایست تعداد تامین کنندگانش را زیاد کنند، اما فروشگاه اینترنتی نیاز به خرید محصولات بیشتر و در نتیجه نیاز به فضای بیشتری برای نگهداری از آنها دارد و البته در صورت عدم فروش اجناس مجبور به حراج آنها زیر قیمت میشود تا فضای انبار را خالی کند و به دلیل اینکه کنترل کار دست تامین کنندگان است، معمولا ارائهی خدمت شامل عرضه و تحویل به موقع و … به شکل بهتری صورت میگیرد.
انواع مارکت پلیس
مارکت پلیسها را میتوان به سه نوع دستهبندی کرد:
مدل عمودی
مارکت پلیسهایی که با مدل عمودی کار میکنند، از طریق منابع مختلف کالاهایی را به فروش میرسانند که همه به یک دسته تعلق دارند.
مارکت پلیس افقی
یک مارکت پلیس افقی انواع متفاوتی از محصول را بفروش میرساند اما همهی این محصولات در یک ویژگی خاص مشترک هستند. دقیقاً مانند اینکه در سوپر مارکت خرید کنید.
مدل جهانی
مارکت پلیسی که با مدل جهانی کار کند در عمل هر چیزی که فکرش را بکنید به هر کسی میفروشد. چند نمونهی خوب از چنین مارکت پلیس، آمازون، علی بابا، دیجی کالا، بامیلو می باشند.
مزایای فروشگاه مارکت پلیس
مزایای مارکت پلیس برای فروشگاه آنلاین
به طور کلی تمام مزایای استفاده از فروشگاههای اینترنتی در مدل مارکت پلیس هم وجود دارد. مارکت پلیس برای هر سه طرف (مصرف کننده، تولید کننده و فروشگاه آنلاین) مزایای فراوانی دارد و برای همین محبوب شده است. جدا از این موارد استفاده از مارکت پلیسها برای دو طرف معامله مزیتهای زیادی به همراه دارند که در ادامه به آن اشاره خواهیم کرد.
از مهمترین مزایای مارکت پلیس نداشتن نیاز به انبار میباشد. در این حالت در هزینهها صرف جویی میشود و فروشگاهها میتوانند هزینهی بیشتری صرف مواردی دیگر از قبیل بهینه سازی سایت و بهبود تجربهی کاربری کنند.
در مارکت پلیس بدون داشتن دفتر کار نیز میتوان درآمد کسب کرد؛ خواه کالایی فروخته شود و یا خدمتی ارائه گردد.
مارکت پلیسها اجناس فروشگاه خود را خریداری نمیکنند و به این شکل بدون هیچگونه سرمایهای و فقط با گرفتن پورسانت فروش درآمد کسب میکنند.
در صورت عدم فروش کالا، مارکت پلیسها دچار ضرر و زیان نمیشوند؛ چرا که خود مالک محصولات نیستند.
مزایای مارکت پلیس برای تأمینکنندگان کالا و خدمات
برای فروش اجناس در مارکت پلیس تامین کنندگان لیست محصولات خود را به همراه قیمت و شرایط آنها به وبسایت مورد نظر داده و از این طریق اجناس خود را به معرض نمایش قرار میدهند؛ بنابراین فروش در این حالت آسانتر انجام میپذیرد.
در مارکت پلیس، فروش سریع اتفاق میافتد و کل مبلغ به صورت نقدی و یکجا دریافت میگردد. در مارکت پلیس هزینهی تبلیغات و بازاریابی به عهدهی مدیر فروشگاه میباشد و تامین کننده هیچ گونه هزینهایی بابت آن نمیپردازد.
معمولا مشتریان بیشتری از مارکت پلیسها به علت تنوع در کالاها و خرید با قیمت پایینتر بازدید میکنند، که این امر موجب فروش بالا و بدست آوردن سود بیشتر برای تامین کننده میشود.
تامین کنندگان مارکت پلیس برای ورود به دنیای تجارت الکترونیک و فروش آنلاین نیازی به دانستن دانش کامپیوتری ندارد؛ چرا که تمامی کارهای کامپیوتری به عهدهی مدیر مارکت پلیس میباشد.
برای فروش کالا در مارکت پلیس، نیاز به اخذ مجوز فروش از صنف مورد نظر، برای تامین کنندگان وجود ندارد.
در فروش اینترنتی محدودیت جغرافیایی معنایی ندارد و از طریق مارکت پلیس تامین کنندهها میتوانند اجناس خود را به سرتاسر کشور بفروشند.
مزایای مارکت پلیس برای خریداران کالا
مانند یک فروشگاه بزرگ، در مارکت پلیسها کالاهای متعددی با تامینکنندههای متفاوت وجود دارد که این امر به مشتری قدرت زیادی برای انتخاب از بین مجموعهی وسیعی از اجناس را میدهد.
بدلیل رقابتی که در مارکت پلیسها بین تامین کنندگان وجود دارد، فروشندگان کالا تلاش میکنند کیفیت محصولات خود را بالا برند تا فروش خود را حفظ کنند. نتیجهی این کار دریافت محصول با کیفیتتر و با قیمت پایینتر برای خریداران است.
در مارکت پلیس قابلیتی وجود دارد که کاربران میتوانند نظرات خود را در رابطه با محصول ابراز دارند و به محصول امتیاز دهند که این امر در خرید از بازار حقیقی امکان پذیر نیست.
در مارکت پلیس بدلیل کاهش تعداد واسطهها به حداقل (خود مارکت پلیس) قیمت تمام شدهی محصول کاهش مییابد و جنس مستقیما از دست تامین کننده به دست مشتری میرسد، بنابراین مشتری بهای کمتری بابت خرید جنس میپردازد.
با خرید از مارکت پلیس مشتریان براحتی جنس مورد نظر خود را از منزل، بدون صرف وقت و انرژی خریداری میکنند.
معایب فروشگاه مارکت پلیس
اساس کار فروشگاههای مارکت پلیس بر یک معادله است: سود کمتر، فروش بیشتر = فروش بیشتر، سود بیشتر. یعنی همانطور که میدانید در این فروشگاهها کالاهایی بیشترین فروش را دارند که قیمت کمتری داشته باشند، پس برای اینکه در نهایت سود قابل توجهی به وب سایت برسد، باید تعداد فروشها بسیار زیاد باشد. از این رو، اهمیت تبلیغات و معرفی محصولات زیاد است و شاید سودی که حاصل میشود کمتر از انواع فروشگاه های سنتی و فروشگاه اینترنتی باشد.
در مارکت پلیس تامین کنندههای متفاوتی وجود دارند و همین امر موجب میشود برای توضیح یک کالای مشخص اطلاعات توصیفی با یکدیگر هماهنگی کامل نداشته باشند. به طوریکه یکی دارای اطلاعات جامع و دیگری اطلاعات ناقصتری دارد. همچنین ممکن است زمان تحویل کالا، از طرف هر فروشنده متفاوت و بعضا با تاخیر باشد. این امر باعث میشود مشتری تجربه بدی از خرید، در یک مارکت پلیس خاص را پیدا کند. بنابراین یکی از وظایف مارکت پلیس ایجاد هماهنگی میان تامینکنندههاست تا ذهنیت خوب در مشتری ایجاد شود.
یکی از معایب مارکت پلیسها که متوجه مصرف کنندگان میشود، زمانی است که باید مشتری منتظر بماند تا کالا به دستش برسد. البته در کشورهایی که مارکت پلیسها سالهاست فعالیت دارند، این موضوع جا افتاده و به عنوان تجربه کاربری بد از آن یاد نمیشود ولی در کشور ما این مدل کسب و کار نو پا است و برای اینکه مشتری را از دست ندهید باید تمام برنامهها و پلنهای مناسب را انجام دهید تا کالا در زمان حداقلی به دست مشتری برسد. یکی از مشکلاتی که هر مارکت پلیس باید با آن دست و پنجه نرم کند عدمهماهنگی میان تامینکنندههای متفاوت است. با توجه به اینکه کالاها از طرف منابع مختلف به فروش میرسند، اطلاعات مربوط به کالاها قابلمقایسه نیستند. برخی از کالاها اطلاعات کاملتر و برخی اطلاعاتی ناقص دارند. همچنین ممکن است زمان تحویل کالا از طرف هر فروشنده متفاوت باشد. این وقایع میتوانند تاثیر بدی بر تجربهی خرید مشتری داشته باشند بنابراین یکی از وظایف مارکت پلیس ایجاد هماهنگی میان تامینکنندهها است تا کاربر بتواند فرآیند خریدی بینقص را تجربه کند.
یکی از چالشهای صاحبان مارکت پلیس، مانند هر کسب و کاری رقابت است. رقبای یک سایت مارکت پلیس علاوه بر فروشگاههای مشابه، وبسایت های ایکامرس نیز میباشند. در فروشگاه مارکت پلیس هیچگونه اطلاعات خاصی از مشتریان به تامین کنندگان داده نمیشود و آنها سرمایهی مهمی به نام اطلاعات مشتریان را از دست خواهند داد. همچنین تمرکز زیاد بر روی این موضوع میتواند به برند اصلی صدمه وارد کند.
در مارکت پلیسها قالب قرارگیری محتوا صرف نظر از نوع محصول به شکلی ثابت میباشد، این در حالیست که بعضی از تامین کنندگان برای محصول خود به یک نوع قالب خاص ارائهی محتوا نیاز دارند. در مارکت پلیسها از آنجایی که امکانات ارائه شده برای تمامی تامین کنندگان به یک شکل میباشد، ممکن است ارائهی اینگونه خدمات به راحتی صورت نگیرد و این یکی دیگر از معایب مارکت پلیسها میباشد.